Ας πάρουμε μια μυρωδιά από τι θα δούμε σε αυτό το μάθημα. Απολαύστε κάνοντας κλικ εδώ και εδώ .
Σε τι εξυπηρετεί η ταξινόμηση των στοιχείων; Εξυπηρετεί στην μεθοδική μελέτη των στοιχείων σε οικογένειες.
Τα στοιχεία τοποθετήθηκαν σε σειρά τελικά με βάση τα πρωτόνια (p) των ατόμων τους, αλλά και με βάση τις ιδιότητές τους, ώστε αυτά που έχουν παρόμοιες ιδιότητες να είναι στην ίδια στήλη.
Έτσι σχηματίστηκαν 7 γραμμές – περίοδοι – και 18 στήλες – ομάδες .
Αριστερά έχουμε τον τομέα S με 2 ομάδες, δεξιά τον τομέα P με 6 ομάδες, στη μέση τον τομέα D με 10 ομάδες και
κάτω το συμπλήρωμα δηλαδή τον τομέα F .
Η περίοδος μας δείχνει πόσες στιβάδες έχει το άτομο του στοιχείου στη συνήθη-θεμελιώδη κατάσταση∗.
Η 1η περίοδος έχει μόνο 2 στοιχεία , η 2η και η 3η έχουν από 8 στοιχεία , η 4η και η 5η από 18 , η 6η και η 7η από 32 στοιχεία .
Οι αριθμοί 2 ,8 ,18 ,32 μας δείχνουν πόσα ηλεκτρόνια (e) το πολύ μπορεί να χωρέσουν οι στιβάδες .
Θυμήσου πως τα e περιφέρονται γύρω από τον πυρήνα και τα συναντάμε σε συγκεκριμένες σφαιρικές επιφάνειες που τις λέμε φλοιούς – στιβάδες . Στη θεμελιώδη κατάσταση οι στιβάδες είναι 7. Γι αυτό ο Π.Π. έχει 7 περιόδους.
Τα στοιχεία της κάθε ομάδας έχουν παρόμοιες ιδιότητες οι οποίες μάλιστα μεταβάλλονται με μια περιοδικότητα .
Στην 1η ομάδα έχουμε τα αλκάλια (εκτός από το Η ) ,στην 2η τις αλκαλικές γαίες ,στην 17η τα αλογόνα ,στην 18η που λέγεται και μηδενική τα ευγενή αέρια .
Τα στοιχεία τα κατατάσσουμε σε 4 κατηγορίες (αδρανή , μέταλλα ,αμέταλλα , ημιμέταλλα ή μεταλλοειδή ) .
Τα αδρανή βρίσκονται τέρμα δεξιά δηλαδή στην 18η ομάδα ,τα μέταλλα αριστερά και στο κέντρο ,τα αμέταλλα δεξιά και
τα ημιμέταλλα στη διαχωριστική γραμμή μεταξύ μετάλλων και αμετάλλων.
Οι 2 ομάδες που βρίσκονται αριστερά και οι 6 ομάδες που βρίσκονται δεξιά χαρακτηρίζοναι κύριες ομάδες.
Η κύρια ομάδα μας δηλώνει πόσα εξωτερικά e έχει το άτομο ∗
( στις ομάδες 1,2,13,14,15,16,17,18 δηλαδή στις κύριες ομάδες έχουμε άτομα με 1,2,3,4,5,6,7,8 εξωτερικά e αντίστοιχα ) . Το άτομο του ηλίου όμως έχει μόνο 2 e στη μοναδική του στιβάδα την Κ και επομένως έχει 2 εξωτερικά e . Γι αυτό μπορεί να μετατεθεί από την 18η στην 2η ομάδα δίπλα στο υδρογόνο .
Τελικά οι ιδιότητες των στοιχείων καθορίζονται από τα εξωτερικά ηλεκτρόνια των ατόμων τους .
Στις συνήθεις περιβαλλοντικές συνθήκες 2 στοιχεία είναι υγρά (Br,Hg) , 12 είναι αέρια (H, O, N, F, Cl, He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn, Uuo ) και όλα τα υπόλοιπα είναι στερεά .
Η δημιουργία του σύγχρονου Π.Π. ξεκίνησε από τον Μεντελέγιεφ γύρω στο 1870 με 64 στοιχεία- τόσα ήταν γνωστά τότε. Φυσικά αυτός ο Π.Π. είχε πολλά κενά, πράγμα που έκανε τους επιστήμονες να αντιληφθούν πως υπάρχουν πολλά άλλα στοιχεία. Εντάθηκαν έτσι οι προσπάθειες και ανακάλυψαν σύντομα πολλά στοιχεία.
Τα στοιχεία που τοποθετούνται στον Π.Π. σήμερα είναι 118. Πολλά όμως στοιχεία (Ο,P,S,C,…) εμφανίζονται με πολλές μορφές που τις λέμε αλλοτροπικές. Κάνε μια ανάγνωση εδώ
∗ δες εδώ τον Π.Π. με τα ηλεκτρόνια και τις στοιβάδες των ατόμων των στοιχείων.
Ας περιγράψω τον Π.Π. που βλέπετε πιο κάτω:
Στις ροζ θέσεις (18η ομάδα) βρίσκονται τα 7 αδρανή στοιχεία που τα λέμε ευγενή αέρια, στις κίτρινες θέσεις (πάνω δεξιά)τα αμέταλλα -το Η είναι και αυτό αμέταλλο και γι αυτό μπορεί να το δούμε κοντά στα άλλα αμέταλλα, όπως δείχνει το βέλος-, ενώ στις λευκές θέσεις (αριστερά,στη μέση και κάτω) είναι τα μέταλλα,και στις πράσινες θέσεις τα ημιμέταλλα ή αλλιώς μεταλλοειδήπου χωρίζουν σαν μια σκάλα τα μέταλλα από τα αμέταλλα.
Με κόκκινη γραμματοσειρά σημειώνονται τα 12 αέρια, ενώ με πράσινη τα 2 υγρά. Τα υπόλοιπα είναι στερεά .
Με ? σημειώνονται όσα μπορούμε να βρούμε σε ελεύθερη κατάσταση-στοιχειακή-και όχι απαραίτητα ενωμένα με άλλα, ενώ με # έχουμε τα ραδιενεργά στοιχεία.
Τέλος γραμμοσκιασμένα έχουμε κάτω αριστερά το δραστικότερο μέταλλο-το φράγκιο ( το 87), και πάνω δεξιά το δραστικότερο αμέταλλο-το φθόριο (το 9).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου